ผิวบริเวณดังกล่าวมักจะ แดง ลอก เป็นขุยมัน ๆ สีขาวหรือเหลือง มีอาการ แห้ง คัน หรือแสบเล็กน้อย จะทำให้ผิวดูไม่เรียบเนียน อาจรู้สึกตึงหรือระคายเวลาล้างหน้า หากมีอาการรุนแรง อาจลามลงมาถึงคอหรือแนวกราม
2. บริเวณเหนือกระดูกซี่โครง หลังตอนบน หน้าอก และรักแร้ ถ้าเป็นที่บริเวณหนังศีรษะ เรียกว่า รังแค (Dandruff)
สะเก็ดละเอียด สีขาวหรือเหลือง ติดอยู่บนพื้นผิวผิวหนังผิวบริเวณนั้นมักจะมีผื่นแดงหรือชมพูอ่อน ๆ มีขุยลอกเป็นสะเก็ดละเอียด สีขาวหรือเหลือง ติดอยู่บนพื้นผิวหนัง อาจรู้สึก คันหรือแสบเล็กน้อย โดยเฉพาะเมื่อมีเหงื่อหรือสัมผัสความร้อน ในบางราย ผิวบริเวณนั้นจะ ดูมันวาวเล็กน้อย จากน้ำมันส่วนเกินที่ผิวผลิตออกมา หากอาการมากขึ้น อาจมี คราบไขมัน หรือสะเก็ดหนาเกาะติดบนผิว
3. มักพบบริเวณขาหนีบ ใต้อก และสะดือ ในวัยทารก
ผื่นมักมี สีแดงหรือชมพูอ่อน เห็นขอบชัด มีสะเก็ดหรือขุยสีขาว–เหลือง บาง ๆ ปกคลุมอยู่ด้านบน ผิวบริเวณนั้นอาจดูมันเงา หรือรู้สึกแฉะจากน้ำมันผิวหนัง อาจไม่คันมาก แต่ในบางรายอาจมีอาการระคายเคืองร่วมด้วย
เซ็บเดิร์มหนังศีรษะ
เซ็บเดิร์มผิวหน้า
Seborrheic Dermatitis หรือภาวะผิวอักเสบเรื้อรังจากต่อมไขมัน อาจดูเหมือนปัญหาผิวเล็กน้อย แต่หากไม่ได้รับการดูแลที่เหมาะสม อาการอาจกำเริบซ้ำและส่งผลต่อความสบายใจในชีวิตประจำวัน
การรักษาไม่จำเป็นต้องซับซ้อน แต่ควรเริ่มจากการเข้าใจต้นตอของปัญหา เลือกใช้ผลิตภัณฑ์ที่อ่อนโยนต่อผิว หลีกเลี่ยงสิ่งกระตุ้น และหากอาการไม่ดีขึ้น ควรปรึกษาแพทย์ผิวหนังเพื่อวางแผนการดูแลที่เหมาะกับผิวแต่ละคน
การใส่ใจดูแลผิวตั้งแต่ระยะเริ่มต้น จะช่วยลดความรุนแรงของอาการ และช่วยให้ผิวกลับมาแข็งแรงขึ้นในระยะยาว
เขียนบทความโดย
พญ.วิภาณี อัครภูษิต (Wipanee Akarapusit M.D.)
แพทย์ประจำ BSL Clinic เลขว. 39676
Seborrheic Dermatitis เป็นภาวะผิวหนังอักเสบเรื้อรังชนิดหนึ่ง ที่มักเกิดบริเวณที่มีต่อมไขมันเยอะ เช่น หนังศีรษะ ข้างจมูก คิ้ว หลังหู หน้าอกกลางลำตัว มีลักษณะเป็นผื่นแดง ลอกเป็นขุย มัน ๆ และคัน เป็น ๆ หาย ๆ มักกำเริบเมื่อพักผ่อนน้อย เครียด หรือสภาพอากาศเปลี่ยน
Seborrheic Dermatitis (SD) เป็นภาวะทางการแพทย์ที่มีความรุนแรงและซับซ้อนกว่ารังแคทั่วไป มักมีอาการอักเสบ แดง คัน และสะเก็ดมากกว่าปกติ และไม่ได้เกิดเฉพาะที่หนังศีรษะ แต่พบได้บนใบหน้าและส่วนอื่นของร่างกาย บางครั้งจึงจำเป็นต้องได้รับการวินิจฉัยและวางแผนดูแลโดยแพทย์
ไม่จำเป็น ผิวแพ้ง่ายอาจเกิดจากหลายสาเหตุ เช่น เกราะป้องกันผิวอ่อนแอ ใช้สกินแคร์ไม่เหมาะสม หรือมีประวัติแพ้ผลิตภัณฑ์บางชนิด ส่วน Seborrheic Dermatitis เป็นภาวะผิวหนังอักเสบชนิดหนึ่งที่มีลักษณะเฉพาะ ทั้งตำแหน่งและลักษณะผื่น หากมีผิวแพ้ง่ายและมีผื่นแดงลอกเป็น ๆ หาย ๆ ควรให้แพทย์ช่วยแยกภาวะที่เป็นอยู่ให้ชัดเจน
เลเซอร์ทั่วไปมักใช้เพื่อผลัดเซลล์ผิว ลอกผิวชั้นบน หรือจัดการจุดลึกบางประเภท เช่น ฝ้า รอยสิว หรือรอยดำบางชนิด ส่วนเลเซอร์ที่ใช้กับกลุ่มผิวแพ้ง่าย จะปรับพลังงานให้เหมาะสมและเลือกช่วงคลื่นที่เน้นการกระตุ้นคอลลาเจน ฟื้นฟูผิว และลดการอักเสบ ลดโอกาสที่ผิวจะระคายเคืองหรือแห้งลอกจากการรักษามากเกินไป
แนวทางทั่วไปคือ
หลีกเลี่ยงแดดจัดและความร้อนสูงในช่วงแรก
ใช้มอยส์เจอไรเซอร์ที่อ่อนโยน ไม่ใส่น้ำหอมหรือแอลกอฮอล์รุนแรง
หลีกเลี่ยงการสครับหรือใช้ผลิตภัณฑ์ที่ทำให้ผิวแสบง่าย
ทาครีมกันแดดอย่างสม่ำเสมอเมื่อออกกลางแจ้ง
การดูแลตามคำแนะนำช่วยให้ผิวฟื้นตัวได้ราบรื่นและลดโอกาสการระคายเคือง
ควรเลือกแชมพูและคลีนเซอร์ที่อ่อนโยน เน้นลดความมันส่วนเกิน แต่ไม่ทำให้ผิวแห้งตึงมากเกินไป ในบางรายแพทย์อาจแนะนำแชมพูที่มีสารออกฤทธิ์เฉพาะ เช่น กลุ่มต้านยีสต์ หรือลดการอักเสบ ร่วมกับการใช้คลีนเซอร์ใบหน้าสูตรอ่อนโยนสำหรับผิวระคายเคืองง่าย
ปัจจัยเหล่านี้อาจมีส่วนกระตุ้นให้ผื่นกำเริบหรือควบคุมยากขึ้น เช่น ความเครียดสะสม นอนดึก พักผ่อนไม่พอ อาหารมันจัด หวานจัด หรือแอลกอฮอล์ ในหลายคนพบว่าเมื่อจัดสมดุลการใช้ชีวิตดีขึ้น อาการผื่นแดงลอกและคันมักสงบง่ายขึ้นด้วย
ภาวะนี้มักมีลักษณะเป็น ๆ หาย ๆ จึงอาจไม่หายขาดถาวร แต่สามารถควบคุมให้อาการสงบได้นาน หากใช้ยาตามแผนที่แพทย์แนะนำ ร่วมกับการเลือกผลิตภัณฑ์ดูแลผิวที่เหมาะสม และลดปัจจัยกระตุ้นในชีวิตประจำวัน การดูแลอย่างต่อเนื่องช่วยให้คุณภาพชีวิตดีขึ้นได้อย่างชัดเจน
ควรพิจารณาพบแพทย์เมื่อ
มีผื่นแดงลอก คัน เป็นซ้ำบ่อย
ใช้ครีม/แชมพูอ่อนโยนแล้วอาการไม่ดีขึ้นภายใน 1–2 สัปดาห์
ผื่นลามกว้าง หรือเริ่มมีน้ำเหลืองหรือสะเก็ดหนา
ไม่แน่ใจว่าเป็น SD ผิวแพ้ง่าย หรือโรคผิวหนังชนิดอื่น
การตรวจโดยแพทย์ช่วยให้ได้รับการวินิจฉัยและแนวทางรักษาที่เหมาะกับแต่ละคนมากขึ้น
แนะนำให้
จดหรือถ่ายรูปผลิตภัณฑ์ที่ใช้ ทั้งแชมพู สบู่ล้างหน้า ครีมบำรุง ยาทาผื่น
สังเกตว่าผื่นมักกำเริบช่วงไหน เช่น เครียด นอนดึก อากาศเย็นจัด หรือเปลี่ยนผลิตภัณฑ์
ถ่ายรูปผื่นช่วงที่อาการชัดเจนเก็บไว้
ข้อมูลเหล่านี้ช่วยให้แพทย์ประเมินสาเหตุและออกแบบแผนดูแลผิวแพ้ง่ายได้ตรงจุดมากขึ้น
ข้อมูลนี้จัดทำเพื่อให้ความรู้ทั่วไป ไม่ถือเป็นคำแนะนำทางการแพทย์หรือใช้แทนการพบแพทย์ หากมีอาการผิดปกติหรือข้อสงสัยเกี่ยวกับสุขภาพผิวหรือหนังศีรษะ ควรปรึกษาแพทย์ทุกครั้ง
