การเปลี่ยนแปลงของผิวหนังในผู้สูงวัย

แนะนำให้หลีกเลี่ยงครีมบำรุงทั่วไปที่มีส่วนผสมของน้ำหอม แอลกอฮอล์ หรือสารระคายเคืองอื่น ๆ เพราะผิวผู้สูงอายุมักบอบบางและแพ้ง่ายขึ้น ควรเลือกผลิตภัณฑ์ที่เน้นให้ความชุ่มชื้นและช่วยเสริมเกราะป้องกันผิว เช่น

• Ceramide ช่วยเสริมชั้นปกป้องผิว

• Urea ในความเข้มข้นที่เหมาะสมช่วยเพิ่มความชุ่มชื้นให้ผิวแห้งแตก

• Hyaluronic Acid ช่วยเก็บน้ำไว้ในผิว

• Allantoin หรือ Panthenol ช่วยปลอบประโลมผิวที่แดง คัน หรือระคายเคือง
  ควรทาครีมหลังอาบน้ำภายในประมาณ 5 นาที ขณะที่ผิวยังหมาด ๆ เพื่อช่วยล็อกความชุ่มชื้นได้ดียิ่งขึ้น

ผิวบางลงอาจเป็นส่วนหนึ่งของการเปลี่ยนแปลงตามวัย แต่มีข้อควรระวังคือ ผิวจะบาดเจ็บได้ง่ายกว่าเดิม แค่ถูแรงหรือเกาเบา ๆ ก็อาจเกิดแผลถลอก รอยช้ำ หรือผิวอักเสบได้ และในบางรายเสี่ยงต่อการติดเชื้อเพิ่มขึ้น แนวทางดูแล เช่น

• หลีกเลี่ยงการขัด ถู หรือสครับผิวแรง ๆ

• ใช้ผลิตภัณฑ์ทำความสะอาดและครีมบำรุงที่อ่อนโยน

• หากมีรอยช้ำบ่อย ติดเชื้อง่าย หรือแผลหายช้า ควรปรึกษาแพทย์เพื่อประเมินเพิ่มเติม

แนะนำให้อาบน้ำด้วยน้ำอุณหภูมิอุ่น ไม่ร้อนจัด และไม่ควรอาบน้ำนานเกินไป เลี่ยงสบู่หรือครีมอาบน้ำที่มีฟองมากหรือมีน้ำหอมแรง ๆ ควรใช้ผลิตภัณฑ์ทำความสะอาดที่อ่อนโยน ไม่ดึงน้ำมันธรรมชาติบนผิวออกมากเกินไป หลังซับตัวให้แห้งเบา ๆ ให้ทามอยส์เจอไรเซอร์ทันที

ผิวแห้งมักมาพร้อมอาการคัน โดยเฉพาะช่วงอากาศเย็น แห้ง หรือหลังอาบน้ำ หากคันมากจนต้องเกาบ่อย ๆ อาจทำให้ผิวถลอกและเกิดการติดเชื้อได้ ควรเน้นการทาครีมบำรุงให้สม่ำเสมอ ใส่เสื้อผ้าที่ไม่ระคายเคือง เช่น ผ้าฝ้าย และตัดเล็บให้สั้นเพื่อลดการเกาแรง ถ้ามีผื่นแดง น้ำเหลือง หรือคันรุนแรงควรให้แพทย์ช่วยประเมิน

ในบางคน ผิวแห้งอาจเกี่ยวข้องกับโรคประจำตัว เช่น เบาหวาน โรคไต หรือภาวะต่อมไทรอยด์ รวมถึงยาบางกลุ่มที่มีผลให้ผิวสูญเสียน้ำได้ง่าย หากผิวแห้งมากผิดปกติ เริ่มแตกเป็นแผล หรือมีอาการผิดปกติร่วมกับอาการทางร่างกายอื่น ควรแจ้งรายชื่อยาทั้งหมดและโรคประจำตัวให้แพทย์ทราบเพื่อตรวจประเมินภาพรวม

แม้ผู้สูงวัยบางคนจะไม่ได้ออกแดดจัดเป็นเวลานาน แต่แสงแดดอ่อน ๆ ในชีวิตประจำวันหรือแสงผ่านกระจกก็มีผลต่อผิวได้ โดยเฉพาะบริเวณใบหน้า มือ และแขน การใช้ครีมกันแดดที่อ่อนโยนเหมาะกับผิวแห้งและผิวบอบบางในตอนเช้า ร่วมกับการใส่เสื้อผ้าปกป้องผิว ช่วยลดโอกาสผิวเสียสะสมและจุดด่างดำในระยะยาว

ผู้ดูแลสามารถช่วยสังเกตได้จาก

• ผิวลอกเป็นขุยชัดเจน โดยเฉพาะที่แขน ขา และหน้าแข้ง

• มีรอยเกา รอยถลอก หรือรอยช้ำง่าย

• ผู้สูงวัยบ่นคันบ่อย โดยเฉพาะตอนกลางคืนหรือหลังอาบน้ำ
  หากพบว่าผิวเริ่มแตกเป็นแผล มีสะเก็ดหนา น้ำเหลือง หรือบวมแดง ควรรีบพาไปพบแพทย์

ในช่วงอากาศแห้งควรเน้น

• ใช้มอยส์เจอไรเซอร์บ่อยขึ้น โดยเฉพาะหลังอาบน้ำและก่อนนอน

• ลดการเปิดแอร์แรงหรือโดนลมเย็นโดยตรงนาน ๆ

• เลือกเสื้อผ้าที่ไม่เสียดสีกับผิวมากเกินไป

• ดื่มน้ำให้เพียงพอในแต่ละวัน (ถ้าไม่มีข้อจำกัดด้านน้ำดื่มจากโรคประจำตัว)

ควรพิจารณาไปพบแพทย์เมื่อ

• ผิวแห้งมากจนแตกเป็นแผล หรือมีเลือดซึม

• มีผื่นแดง คันมาก หรือเริ่มมีน้ำเหลือง

• มีรอยช้ำบ่อยโดยไม่ทราบสาเหตุ

• ใช้ครีมบำรุงต่อเนื่องแล้ว แต่อาการไม่ดีขึ้น
  การตรวจจะช่วยแยกว่าผิวแห้งเกิดจากอายุและสภาพผิวเพียงอย่างเดียว หรือเกี่ยวข้องกับโรคอื่นร่วมด้วย